De Raspberry Pi 400: jouw eerste stap in de parallelle samenleving van Alt Tech?

In november 2020 kwam er een kant-en-klare Alt Tech personal computer op de markt: de Raspberry Pi 400. Kan dit jouw eerste stap richting digitale onafhankelijkheid zijn?

De Raspberry Pi 400

De Raspberry Pi 400

Afgelopen jaar werd voor iedereen duidelijk dat er sprake is van een drie-eenheid van overheid, media en Big Tech. Velen erkennen ondertussen dat dit een opvallend probleem is geworden voor de samenleving en onze toekomstige vrijheid en onafhankelijkheid. Er bestaat een aanzienlijk en bruisend parallel systeem naast die van de Big Tech. In deze longread kijken we naar het (her)vinden van vrijheid in de parallelle samenleving van alt tech.

Wat is de Raspberry Pi 400 ?

De Raspberry Pi 400 wordt verkocht als een complete personal computer ingebouwd in een compact toetsenbord. Maar niet zomaar een computer, een alt tech computer. Niet gebaseerd op de Big Tech-computerchips van Intel of AMD en voorzien van software dat niet is gebaseerd op Google, Apple of Microsoft.

De Raspberry Pi foundation uit het Verenigd Koninkrijk, belooft dat je met Raspberry Pi 400 een complete desktop computer koopt, welke een volledige desktop ervaring biedt, met aansluiting voor twee monitoren. De desktop ervaring bestaat uit bureaublad software en software voor tekstverwerken, spreadsheets, presentaties, surfen op het internet, muziek luisteren en video kijken.

De Raspberry Pi productlijn wordt ontwikkeld als educatieve producten om geïnteresseerden computertechnologie aan te leren. Tot november 2020 waren deze kits alleen beschikbaar als bouwpakket waarvoor de nodige handarbeid benodigd was. Met de Raspberry Pi 400 is nu een eerste kant en klare alternatieve desktop computer laagdrempelig beschikbaar geworden, die direct uit de doos gestart kan worden zonder aanvullende handarbeid met printplaten.

De Pi 400 kit

De Pi 400 kit

De Pi 400 zelf kost 75 euro, maar hij komt ook in een compleet pakket (de kit) met alle benodigdheden voor rond de 120 euro inclusief muis, stroomaansluiting (voeding), video-snoertje, SD-kaart, boekje en verzending per pakketpost. Het systeem komt zonder monitor, die moet je zelf regelen. Velen hebben tegenwoordig al een computerbeeldscherm in huis, en je kunt de Pi 400 eventueel ook aansluiten op je tv. Het onderzoeken en leren kost uiteraard tijd, ook dat moet je zelf regelen.

Ermee aan de slag

We hebben er een gekocht en kijken of de Pi foundation waar maakt wat het belooft. Na het aansluiten van de snoertjes steek je de stekker in het stopcontact, en de Raspberry Pi 400 start direct op. Bij de eerste start krijg je een paar vragen, waaronder je spreektaal, je toetsenbord, een wachtwoord en eventueel een (wat trage) software-update. Daarna start de Pi 400 opnieuw op en kun je aan de slag! Het is werkelijk een kant en klare oplossing om te starten met “alt tech” computers, veel eenvoudiger is het niet te maken: stekkers erin en gaan.

Schermafbeelding van Raspberry Pi OS

Schermafbeelding van Raspberry Pi OS

Standaard komt de computer met het operating systeem Raspberry Pi OS. Dit is een distributie van Linux en GNU-software (een verzameling van vrije en open bron software) speciaal voor de Raspberry Pi 400. Omdat het gebruikt maakt van Linux en GNU-software heb je direct toegang tot de vrije software-beweging. En die parallelle samenleving is groot en actief. De software is gratis beschikbaar voor iedereen.

Standaard wordt meegeleverd: de browser Chromium (van Google, er zijn gelukkig alternatieven beschikbaar), office pakket LibreOffice, Claws voor e-mail, video en muziek via VLC, PDF’s worden weergegeven in Chromium en de gekozen desktop omgeving is die van LXDE. Er is veel extra software beschikbaar om mee te experimenteren via de Add/Remove Software-optie in het startmenu.

Ervaringen

Het valt al snel op dat er geen geluid komt uit de Pi 400 zelf. Er is geen 3,5 mm aansluiting voor een koptelefoon of speakerset. Het geluid verloopt via de HDMI-aansluiting en je monitor/tv, of niet. Je kunt eventueel via bluetooth of via USB een speaker aansluiten, handig is dat niet. Het is illustratief voor de Pi 400. Er is veel mogelijk, wellicht wel zoiets, maar je moet zelf weer even puzzelen.

Computergebruik bestaat tegenwoordig voor een flink deel uit gebruik van internet. En dat werkt. Je kunt direct na het starten internet op. Er is draadloos internet en een aansluiting voor bedraad internet. Chromium komt standaard met de reclame blokkerende add-on uBlock Origin. Dat is fijn. De browser toont verder websites zoals je verwacht. Je kunt ook eenvoudig de browser Firefox installeren, waarbij je uBlock Origin zelf kan toevoegen. Vreemd genoeg bevat Firefox op de Pi 400 op dit moment een foutje waardoor geluid op sommige video’s niet hoorbaar doorkomt. Het is weer illustratief.

Schermafbeelding met LibreOffice

Schermafbeelding Raspberry Pi OS met LibreOffice

De Netflix, Videoland, Disney+, Amazon Prime, NPO, Kijk en Spotify websites werken met digital rights management (DRM) en zijn standaard ontoegankelijk. Al puzzelend leren we dat sinds kort software beschikbaar is om ook dat aan de gang te krijgen. Daarvoor moet je wel zelf via Add/Remove Software toevoegen: “libwidevine” (libwidevinecdm0).

YouTube werkt in Chromium soepel met een beeldkwaliteit tot en met 720p, maar niet hoger dan dat. Losse videobestanden van 1080p spelen in ons experiment wel goed, 4K video kwaliteit speelt geheel niet. Daarnaast: bluetooth en wireless zijn standaard beschikbaar, maar dit is ook eenvoudig uit te schakelen met een paar kliks. Er is geen CD/DVD-drive ingebouwd in de Pi 400.

Verder is de meegeleverde opslag (microSD kaartje van 16 GB) duidelijk beperkt en wat traag. Daar zijn uiteraard diverse oplossingen voor, maar dat is weer extra puzzelwerk. De Raspberry Pi 400 start ook vanaf externe opslag via de USB-aansluitingen, dat biedt handige mogelijkheden als je verder wilt kijken dan de standaard SD-kaart.

Veel aanvullende software en opties beschikbaar

De gekozen software blijkt verder een redelijk werkende combinatie, al is het wel minimalistisch ingericht. Het is duidelijk georiënteerd op educatie waardoor er standaard niet veel aandacht geschonken is aan de bredere desktop ervaring. Via instellingen en het Add/Remove Software-programma kun je veel inregelen. Tip: Voor het toevoegen van extra software is het aan te raden om altijd eerst via het Options-menu de pakketlijsten te verversen.

Computertechneuten wereldwijd willen zelf ook liever niet werken met Microsoft, Google en Apple en hebben al decennialang een mooi alternatief ecosysteem gemaakt. Omdat Raspberry Pi OS een populair onderdeel is van het GNU/Linux ecosysteem, is er standaard een rijke voorraad van aanvullende toepassingen beschikbaar. Zoals daar is de browser Firefox, e-mailprogramma Thunderbird, fotobewerker GIMP en nog veel meer. En vaak is het gratis beschikbaar, legaal en zonder gezeur – al worden donaties voor diverse toepassingen uiteraard wel gewaardeerd. Je helpt dan bij de doorontwikkeling.

Je kunt het zelf instellen geheel naar eigen inzicht en als je de tijd wilt investeren (en een beetje aanleg hebt) is er veel mogelijk.

Meer ervaringen

Photoshop en Microsoft Office zelf werken niet op de Raspberry Pi. Photoshop en Office-bestanden zijn wel te bekijken door gebruik te maken van alternatieve software uit het GNU/Linux ecosysteem. Hiervoor is software zoals GIMP en LibreOffice beschikbaar, maar dat is geen 100% vergelijkbare software. Voor thuisgebruik is het vaak voldoende. Printers en scanners werken in Raspberry Pi OS vers uit de doos niet, maar als je dit wilt uitzoeken is er vaak wel wat mogelijk.

De software is direct uit de doos maar deels Nederlandstalig. Als je weet wat je nodig hebt (moet je zelf ook weer opzoeken) is bredere ondersteuning voor de Nederlandse taal toe te voegen. Bijvoorbeeld: voor Nederlandstalige spellingscontrole installeer je via Add/Remove Software: “hunspell-nl”. En eventueel “libreoffice-l10n-nl” voor de Nederlandse taal in LibreOffice zelf. En met wat puzzelwerk kun je zelfs Nederlandse grammatica-controle toevoegen met behulp van de Extension Manager in LibreOffice. In Firefox en Thunderbird kun je zelf de Nederlandse taal toevoegen via de instellingen. Ook dat moet je allemaal zelf opzoeken en uitvinden.

Op mijn persoonlijke Pi 400 apparaat, willen de toetsenaanslagen niet vanuit alle hoeken even goed registreren. Dat wisselt een beetje tussen de toetsen, en lijkt ook over de tijd wat te komen en gaan. Het toetsenbord is wat wennen, en mogelijk niet de beste oplossing als je voor lange dagen achtereen veel typewerk wilt doen. Het went echter goed, en voor normaal gebruik volstaat het. Ook de muis werkt goed genoeg.

Conclusies

Pluspunten

  • Het starten is inderdaad eenvoudig: de meegeleverde snoertjes aansluiten en gaan! Wel zelf een monitor en exploratie-tijd regelen.
  • Het bijgevoegde boekje is informatief, vooral de eerste 50 pagina’s en een paar bijlages op het einde. Lees het boekje.
  • Goede koeling: er is geen ingebouwde ventilator, maar de Pi 400 wordt amper warm. Het apparaat verbruikt opvallend weinig stroom, is daardoor ook heerlijk stil.
  • Goed gevulde App Store, veel extra software is beschikbaar. Misschien niet wat je nu gebruikt, maar er is veel alternatieve software beschikbaar. Je kunt dat gaan verkennen.
  • De Raspberry Pi en Raspberry Pi OS is behoorlijk populair, er is online veel informatie beschikbaar, ook papieren tijdschriften en boeken.
  • Je kunt de Pi 400 ook starten vanaf USB-opslag. Dat biedt veel potentieel.
  • Een vrolijk uiterlijk, en dat is niet onbelangrijk!

Aandachtspunten

  • Standaard geen geluidsuitgang. Heb je geen geluid in je monitor, dan is er geen geluid beschikbaar. Hiervoor is al snel extra randapparatuur benodigd. En dat kost dan uiteraard extra tijd en geld.
  • De Pi 400 is niet snel. Zeker bij zwaardere websites moet je wat geduld hebben. Big Tech levert meer computer voor minder geld, als dat is wat je zoekt.
  • Het wordt standaard niet echt geleverd in de eerste plaats voor desktop gebruik. Het geleverde is minimalistisch als je het vergelijkt met de Big Tech wereld. Er is echter veel instelbaar.
  • Software gemaakt voor Big Tech computers werkt niet op de Raspberry Pi, zoals Photoshop en Microsoft Office.
  • Dit geldt ook voor randapparatuur, als het gemaakt is specifiek voor Big Tech computers werkt het niet altijd goed op de Raspberry Pi.
  • De geleverde opslag (microSD) is wat beperkt. Als je productief aan de slag gaat wil je kijken naar extra opslag. En ook dat kost extra geld en wat uitzoekwerk om Raspberry Pi OS op een nieuwe microSD of externe USB-opslag te krijgen.
  • Typen op het toetsenbord is even wennen.
  • De vele snoeren naar het toetsenbord maakt het verplaatsen van het toetsenbord wat zwaarder.
  • Het witte plastic verkleurt (t.z.t.) uiteraard door zonlicht.
  • Uitzoekwerk kost veel tijd, de learning curve is aanzienlijk.

Eindconclusie

Ervaringen zijn uiteraard persoonlijk, en die zijn niet representatief voor jouw gebruik. De Pi 400 doet veel van wat je verwacht van een personal computer. Internet, tekstverwerken, spreadsheets, foto bewerking, video en muziek afspelen, allemaal mogelijk met de Pi 400. En veel daarvan is mogelijk meteen vanaf de start.

Het is echter allemaal geen 100% gelijkende vervanging voor Windows of macOS. Je kunt niet zomaar doen op de Pi 400 wat je doet en deed op je Big Tech computer. Er is een flinke learning curve. De Pi 400 is echt anders. De software die je kent is vaak niet beschikbaar op de Pi 400. Geen Photoshop, geen Microsoft Word, geen Outlook, geen eenvoudige scanner software, randapparatuur werkt wel of niet… Je moet opnieuw de weg leren kennen in het nieuwe Linux eco-systeem. En dat vraagt wat inzet en toewijding.

Het bureaublad met wat eigen instellingen.

Het bureaublad met wat eigen instellingen.

Heb je vragen, dan is het antwoord daarop niet altijd eenvoudig te vinden. Er is een support forum van de Pi foundation, waar je vragen kunt stellen en zoeken in de vragen van anderen. En je zal veel moeten zoeken (DuckDuckGo en Startpage) op internet. Er wordt veel geschreven (vaak Engelstalig) over de Raspberry Pi in blogs en video’s op YouTube (tja). Er zijn ook tijdschriften en boeken beschikbaar, ook in je plaatselijke boekenwinkel.

Dit is niet voor iedereen. Als je geen computer-aanleg hebt, is de learning curve wellicht te groot en heb je hulptroepen nodig. Heb je die niet? Denk dan nog even goed na voordat je overgaat tot alt tech. Zie deze computer vooral als een verken-en-experimenteer computer voor gebruik naast een Big Tech computer. De Big Tech computer gebruik je dan voor dingen die je nog niet ontdekt hebt, zoals printen, scannen, exotische randapparatuur, specialistische software, werk-gerelateerde activiteiten, etc. Het is wellicht geen totaal-oplossing die jouw Big Tech afhankelijkheid volledig vervangt. Met inzet en puzzelwerk kun je het wel een fijn alternatief maken.

De Pi 400 biedt vele interessante mogelijkheden en het vrije software eco-systeem van GNU/Linux is het enige echte alternatief voor Big Tech. Maar dat alternatief is zeker niet perfect. De Pi 400 is de eerste stap op een educatieve weg, een weg voorzien van obstakels en valkuilen. Het biedt uiteindelijk wel de mogelijkheid je afhankelijkheid van Big Tech flink te reduceren.

Vervolg?

Geïnteresseerd in meer berichtgeving over de parallelle alt tech samenleving? Laat dan van je horen! Dat kan via dit contactformulier op de website Bouwen aan Beter of via een reactie onder dit artikel.

Bron: Bouwen aan Beter

Gerelateerd

Hoe kun je Facebooken, Whatsappen en Twitteren zonder Facebook, Whatsapp en Twitter?

Vrijheid van nieuwskeuze met vernieuwde RSS-reader voor onafhankelijke media

 

Wil je dit artikel delen op social media?

Dan is er kans op dat Big Brother tussenbeide komt en je waarschuwt voor ‘nepnieuws’. Plaats je de link toch, dan kunnen anderen die hem aanklikken ook zo’n waarschuwing krijgen. Dit is een vervelende vorm van intimidatie en censuur.

Je kunt dit omzeilen door niet te linken. Maak zelf een eigen tekstje. Ook kun je delen van de tekst van TransitieWeb knippen en inplakken (copy-pasten) in je eigen bericht. Of je maakt een schermafbeelding.

Heb je op Facebook last van fact checkers? Die kun je blokkeren.
Ga naar Instellingen, dan klikken op Blokkeren. Daar typ je de naam of het e-mailadres van de fact checker in en bevestigt die. Als je ergens ook de optie Toevoegen ziet staan, vul dan fact checker in en klik op Zoeken. Er verschijnt dan een lijst met fact checkers. Deze kun je vervolgens allemaal tegelijk blokkeren.

Wil je een seintje per e-mail ontvangen bij iedere nieuwe posting op TransitieWeb?
Klik dan hier.

Wil je jouw reactie plaatsen bij dit artikel?

Ga dan met je cursor helemaal naar de bodem van deze pagina. Daar vind je een invulscherm. Je kunt daar je reactie intypen of inplakken.
Als je reageert kun je ook instellen dat je een seintje krijgt bij nieuwe reacties en/of bij nieuwe berichten.


Nieuwsbrief TransitieWeb

Schrijf je hier in voor de Nieuwsbrief van TransitieWeb (drie of vier edities per jaar). De nieuwsbrief is een ‘hotline’ met de lezers en is van grote waarde nu er steeds meer censuur komt op het internet.

Nieuwe sociale media netwerken

TransitieWeb ondersteunt de opbouw van decentrale sociale netwerken. We nemen daar zelf actief in deel met micro postings op de server @mastodon.social. Ons adres hier is @transitieweb@mastodon.social. Om deze postings te kunnen zien heb je een account nodig.

Meer uitleg over decentrale sociale media vind je hier.

Gerelateerde artikelen:

We stellen je reactie op prijs. Je kunt hem hieronder plaatsen. Probeer zo kort en bondig mogelijk te zijn. Als je echt wat meer woorden nodig hebt, dan is 300 woorden het maximum. Alle reacties worden gemodereerd. Het kan daarom even duren voordat je reactie zichtbaar is. Wil je een link opnemen in je reactie, vergeet dan niet er https:// voor te zetten.