Hoe willen we leven?
Het was in het najaar van 2020, het eerste jaar van de coronacrisis, dat ik serieus begon na te denken over de vraag: In wat voor samenleving zou ik idealiter willen leven?
In mijn eerste boek [1] heb ik het ontstaan van de huidige dominantiecultuur beschreven – ook wel patriarchaat genoemd – , die zo’n 6000 jaar geleden op aarde ontstond en die voor een verdeel- en heers-systeem heeft gezorgd, waarbij de mensheid in de kern niet vrij is. Dat zien we nu als het ware sterk uitvergroot om ons heen. We leven feitelijk in een wereldwijd super-patriarchaat, en als de plannen van de zogenaamde “Nieuwe Wereld Orde” doorgaan, krijgen we over de hele planeet een communistische ‘heilsstaat’, waarbij we niets bezitten en (toch?) gelukkig zouden zijn. Aldus Klaus Schwab van het World Economic Forum..
Wie daarover nadenkt, ziet in dat dit geen verbetering is voor de mensheid. Integendeel, we zullen dan niet eens meer de schijn van vrijheid hebben. Maar wat willen we dan wel? Een vrouwelijk-georiënteerde samenleving? Desmond Tutu heeft bij zijn leven eens gezegd dat hij uitkijkt naar vrouwelijk leiderschap, maar dan van echte feminiene vrouwen. Niet van die carrièrevrouwen, die om mee te kunnen wedijveren, mannelijke waarden hebben aangenomen. En wat is dan echt vrouwelijk leiderschap? Hoe zou zo’n samenleving er dan uit zien? Volgens welke waarden leven we dan?
Hoeders van de Aarde
Dus ga ik op onderzoek uit. Mijn innerlijke leiding brengt allerlei informatie op mijn pad. Allereerst vind ik een boek in mijn eigen boekenkast van de Zuid-Amerikaanse sjamaan Antonio Villoldo: The Four Insights, Wisdom, Power and Grace of the Earth Keepers. [2] Daarin tref ik al meteen een passage aan over de Laika. De Laika zijn sjamanen, mannen en vrouwen, die eeuwenlang hoog in de bergen van Peru hebben geleefd, en daarmee aan de veroveringen door de Spanjaarden zijn ontsnapt , waardoor ze hun oude tradities en wijsheden bewaard hebben. Villoldo schrijft over hen::
“… de Laika zijn veel ouder dan de Inca, die een masculiene en militaristische cultuur hadden. De leringen van de Laika kwamen uit een eerdere tijd, toen het vrouwelijke aspect van het goddelijke werd herkend.” (pag. xii.)
Zij worden genoemd de “Earth Keepers”. Je zou dat kunnen vertalen met ‘Hoeders van de Aarde’. Deze Hoeders bestaan in vele inheemse culturen onder verschillende namen.
Het visioen
Ik moet denken aan het visioen dat ik ruim 25 jaar geleden gehad heb en dat zo’n diepe indruk om mij heeft gemaakt. In 2016 heb ik daar een artikel over geschreven naar aanleiding van de indrukwekkende actie bij Standing Rock van de Sioux-Indianen in de V.S. [3] Dat artikel is toen ook verschenen in Spiegelbeeld en op de website Wanttoknow.
In adelaarsperspectief zag ik de landmassa van Noord-Amerika onder me liggen. Het land, de aarde, was helemaal zwart van de vervuiling. Alles was donker. Er was alleen een opvallende streep licht in het grensgebied van de V.S. en Canada. Die streep liep van oost naar west, over de hele breedte van het continent.
Ten noorden van die streep licht stonden de indianenvolkeren, in een lange rij, gekleed in hun mooiste gewaden, met veren op hun hoofd. Mannen, vrouwen en kinderen, hand in hand. Langzaam schreden zij naar het zuiden, naar die streep licht, ondertussen hun prachtige liederen zingend. Overal waar zij hun voetstappen zetten, veranderde er iets in de aarde. Achter hen begon het groen te worden, grassen kwamen op, later struiken en bomen. Het hele land achter hen werd licht en groen! Het grijpt me nog steeds aan als ik daar aan denk!
Aan de zuidkant van de baan van licht, in het donkere gedeelte, stonden de westerse mensen, wij dus. De blanke mensen stonden ook in een lange rij bij die streep en zij strekten in wanhoop hun handen uit, over de streep van licht heen, naar de indianenvolkeren aan de andere kant. De blanken vroegen de Indianen om hulp om de aarde te herstellen! Want wij weten niet meer hoe dat moet en de inheemse culturen weten het wel. Kijk maar – waar zij lopen begint alles te groeien en te bloeien!
Dát is het dus, dacht ik toen: wij westerse mensen moeten luisteren naar de inheemse volkeren om te weten hoe wij de balans moeten herstellen, balans met de natuur, balans in onszelf en met elkaar.
Trefwoord
Behalve dat ene artikel dat ik er jaren geleden over schreef, heb ik verder niets met dat visioen gedaan. Hoe kom ik er achter wat de geheimen zijn van de inheemse volkeren op de Aarde?
Volkomen ‘toevallig’ tref ik een nieuwsbrief aan van collega-schrijfster Marja de Vries [4], waarin zij het woord ‘Oorspronkelijke Instructies’ noemde. Dat slaat bij mij in als een bom! Dat is echt een ‘trefwoord’! Ik bel haar op, maar ze kan er weinig over vertellen, omdat ze het zelf nog aan het onderzoeken is. Maar bij mij is de vlam in de pan geschoten en ik begin er over te lezen. Heel veel boeken.
Wat zijn de Oorspronkelijke Instructies?
Op de hele Aarde leven ten minste 350 miljoen mensen die zichzelf rekenen tot de inheemse volkeren. Daarmee wordt bedoeld: de oorspronkelijke bewoners van een land/grondgebied of, zoals de Amerikaanse indianen het noemen: ’The First Nations’. In de Verenigde Staten zijn dat 4.1 miljoen mensen. Samen vormen zij 550 volkeren (naties), die meer dan 175 verschillende talen spreken.[5]
De andere inheemse volkeren vinden we verspreid over de planeet. Ook in Europa zijn er mensen die zich rekenen tot die eerste bewoners van hun grondgebied en die nog bekend zijn met hun tradities, met name in Oost-Europa en in het noorden van Scandinavië. Maar bijvoorbeeld ook in delen van het Verenigd koninkrijk, zoals Wales, Schotland etcetera. In het meer geïndustrialiseerde deel van West-Europa is dat besef grotendeels verloren gegaan. Dat heeft niet alleen te maken met de migratie van diverse andere volkeren naar West-Europa, maar meer nog met het gegeven dat de verstedelijkte mens geen binding meer heeft met de grond waarop men woont en waarop haar/zijn voorouders geboren werden.
Bij alle inheemse volkeren op Aarde leeft in de een of andere vorm kennis en wijsheid, die van generatie op generatie (meestal mondeling) is overgeleverd over hoe je als mens op de juiste manier dient te leven op en met de Aarde en met alle levende wezens, inclusief jezelf en je medemens. Het gaat er om je ware, pure, menselijke potentieel te leven, zoals dat in de Schepping is neergelegd. Deze kennis is wat in algemene termen aangeduid wordt als ‘de Oorspronkelijke Instructies’. Deze zijn te vinden in volksoverleveringen, oorsprongverhalen en ervaringskennis.
Men ziet deze ‘instructies’ als ingeboren. Elk levend wezen heeft zijn eigen instructies. Zoals Manitonquat [6] van de Wampanoag Natie het uitdrukt:
“Ieder functioneert en vervult zichzelf door het volgen van de natuurwet, die bij vele inheemse volkeren bekend staat als de Oorspronkelijke Instructies. Dit zijn de instructies die maken dat het gras gras is en groen of geel of bruin is; dat er voor zorgt dat de appelboom bloeit en appels maakt en geen eikels of pijnboompitten; die maakt dat de ganzen naar het zuiden vliegen in de winter en dat kraai en blauwe gaai hen waarnemen, maar achterblijven.”
Dat betekent niet dat wij mensen er buiten staan, zegt hij:
“… jij bent geen waarnemer van buitenaf. Jij bent één met de Schepping, in relatie tot alles wat is. Daarom heb je een plaats en een functie en jij bent eveneens compleet en perfect. Heilig.” [7]
Maar de mens, als denkend wezen, heeft zijn instructies vergeten. Die instructies zijn niet in een of ander boek geschreven of op stenen tafelen aan ons gepresenteerd, maar zijn te vinden in wat hij noemt “The book of nature”. Dat wil zeggen, binnenin ons zelf. Maar zoals de mens vervreemd is geraakt van zijn of haar eigen natuur, zo is de mens die ingeboren instructies vergeten.
“De waarheid van de Schepping is binnenin ons, in ons allemaal”.
En: “… deze Oorspronkelijke Instructies gaan over hoe een waarachtig menselijk wezen te zijn”. [8]
Leven in en met de natuur
Door de diepe verbinding met de natuur en met het landschap waarin men leefde, hebben de inheemse volkeren een eigen ecologie ontwikkeld, die wel genoemd wordt de Traditional Ecological Knowledge (TEK). Deze TEK is een inheemse wetenschap, die is ontstaan uit observaties, verhalen, herinneringen, inzichten en begrip voor de wetten van de natuur van een specifiek gebied, dat zich in de loop der eeuwen heeft ontwikkeld in zo’n volk en die zich uit in praktisch handelen. [9]
Dat is van onschatbare waarde en verklaart dan hoe bijvoorbeeld een volk als de Hopi zich eeuwenlang in een onherbergzaam gebied heeft kunnen handhaven. Deze kennis is inderdaad een voorbeeld voor onze westerse mensen, waardoor we met ons allen op deze planeet goed kunnen leven. Bovendien zullen we er daarmee tevens in slagen de vernielingen te herstellen die de eeuwenlange patriarchale werkwijze – die uitgaat van het beheersen van de natuur in plaats van in eenheid zijn ermee – overal op aarde heeft aangericht, zowel in de bodem als in het water. [10]
De inheemse culturen zijn dus niet ‘primitief’, zoals wij geleerd hebben, maar zij zijn onze redding. Het is van levensbelang voor alle mensen op aarde, om naar hen te luisteren. Dat is wat het visioen betekent.
Wat zeggen zij dan?
Tijdens het lezen van diverse prachtige boeken over dit onderwerp, komt er steeds één kernwoord bij mij op: respect. Respect voor de Aarde, voor het plantenrijk, voor de dieren, voor de lucht en het water, voor het gesteente, voor de grond, dát is de basishouding die ik bij alle inheemse culturen aantref. En als je respect hebt voor alles wat leeft, dan heb je vanzelf ook respect voor je medemens en voor jezelf.
Manitonquat voegt daar aan toe: het leven in een cirkel. In een cirkel is iedereen gelijk; er is geen hiërarchie. In een cirkel is iedereen zichtbaar, niemand verschuilt zich achter een ander. Je kunt dus meteen zien hoe het met iedereen is. Daardoor kun je beter voor elkaar zorgen. Je neemt gezamenlijk beslissingen over je gemeenschap, die je ook in samenwerking uitvoert. Je hebt echt een samenleving, waarin ook de behoefte van het individu gerespecteerd wordt.
In mijn eigen woorden schrijf ik enkele kerngedachten op, die ik veelvuldig aantref in wat ik lees:
a. Alles is Eén, want voortkomend uit de Bron van het Universeel Bewustzijn (door sommigen genoemd God, Grote Geest, Tao). Daarom is alles met elkaar verbonden, zowel de zichtbare als de onzichtbare wereld.
b. Alles is bezield, de Aarde, de planten, de dieren, de mensen en zelfs de zogenaamde ‘dode materie’.
c. Het is essentieel om een goede relatie te onderhouden met de planeet, het land/de grond, het water, met het dieren- en plantenrijk. Dan zal de Aarde vruchtbaar zijn.
d. Het is eveneens essentieel om goede relaties te onderhouden met alle andere mensen, veraf en dichtbij. Wat je doet voor je eigen gemeenschap, doe je voor de toekomstige generaties en voor de hele planeet.
e. Alle mensen zijn vrij en gelijkwaardig. Ieder mens heeft dezelfde rechten op onderdak, voedsel, schoon water en het recht op vrijheid en optimale ontplooiing.
f. Niemand mag een ander schade/kwaad toebrengen. Niemand mag een ander diens vrijheid ontnemen. Mocht dat toch gebeuren, dan dient er heling, vergeving en vergoeding plaats te vinden, zodat de balans hersteld wordt in de gemeenschap.
g. Leiders worden door de gemeenschap gekozen voor een bepaalde, tevoren vastgestelde tijd. Zij leiden vanuit het hart en vanuit dienstbaarheid aan de gemeenschap. Als een leider dat niet (meer) doet, wordt hij/zij vervangen.
Vrouwelijke waarden
Ik doe een belangrijke ontdekking, namelijk: de waarden van de inheemse culturen zijn in wezen de vrouwelijke waarden waarnaar ik op zoek ben! Het ware vrouwelijke heeft respect voor al wat leeft, zorgt voor elkaar, zorgt voor de omgeving waarin haar kinderen zullen leven en kijkt dus per definitie ook naar de toekomst, met als resultaat: duurzaamheid! Dat wordt ook bevestigd door historisch onderzoek: de oorspronkelijke volkeren op aarde leefden in een vrouwelijk georiënteerde, vaak matrilineaire, clanstructuur.
Hoe is dat in Nederland?
Kort geleden kwam ik in contact met een Oudste uit de Molukse gemeenschap in Nederland, SeMUel Sahureka. Ik was geïnteresseerd in de oorspronkelijke cultuur van het Allifuru volk. [11] Na een mooie uitwisseling stelde hij de volgende vraag: “Hoe zit het eigenlijk met jullie Nederlanders – hebben jullie een binding met de grond waarop je leeft?” Ik werd daar erg door geraakt, want in wezen wordt hier gevraagd naar onze eigen inheemse cultuur. Hebben wij die (nog) wel? Of is het zoals Maxima een paar jaar geleden zei: “De Nederlander bestaat niet’? [12]
Even een beetje geschiedenis
De oudste tekst die wij in de Lage Landen kennen staat vermeld in Thet Oera Linda Bok [13], in de openbaarheid gebracht in 1867, hoewel de authenticiteit ervan door diverse onderzoekers wordt bestreden [14]. Het zou hier gaan om een tekst uit de 13e eeuw, die eigendom was van de familie Over de Linden, woonachtig aan den Helder [15]. Het geschrift stelt dat een deel van de oorspronkelijke tekst stamt uit een nog oudere tijd, namelijk rond 300 na Christus en zou gaan over de geschiedenis van de volken der Lage Landen vanaf circa 1600 voor het begin van onze jaartelling.
Wat er ook gezegd kan worden over de legitimiteit van deze oud-Friese tekst, er is een opmerkelijk gegeven dat mijn aandacht trekt. Er lijkt hier een samenleving te hebben bestaan, die geleid werd door vrouwen!
Er wordt beschreven dat er langs de hele kust burchten stonden, die bewoond werden door een Burchtmoeder. Zij was omringd door 21 maagden, waarvan er steeds zeven waren die in wisseldienst 24 uur een lamp bewaakten. Die lamp bevatte de vlam van Wralda, de Oeroude.
Die Burchtmoeder werd door het volk gekozen. Zij moest van onbesproken gedrag zijn, kennis hebben van andere streken en volkeren – dus veel gereisd hebben – en een hoge mate van intuïtie en helderziende gaven hebben. Bovendien mocht zij niet gehuwd zijn. Zij, de Moeder van deze burcht, bestuurde het omringende gebied. Bij de burcht hoorden ook mannen: oudere mannen die de jonge vrouwen les gaven, krijgsmannen die de vrouwen beschermden en landbouwers, die de grond rond de burcht bebouwden, zodat de burchtgemeenschap zelfvoorzienend kon zijn.
Namen van burchten die worden genoemd zijn Medeasblik (=Medemblik), Ljudwardia (= Leeuwarden), Stavia (= Staveren), Middelburcht op het eiland Walhallagara (=Walcheren). Verder was er een burcht op Almanaland (=Ameland), de Fästaburcht. Maar de belangrijkste burcht was op Texland ( =Texel): de Fryasburcht. Daar zetelde de Eremoeder; zij had gezag over het hele land.
Frya (Freya?) was de Oermoeder van het volk der Friezen, zegt dit geschrift. In haar burcht stond de oorspronkelijke lamp met de heilige vlam, die eeuwig moest branden. Alle andere lampen op de andere burchten waren aangestoken aan deze ene lamp op het eiland Texel. Omdat deze burcht de hoofdburcht was, waren daar ook de teksten van de wetten van Wralda op de wanden geschreven. Het verhaal gaat dat deze teksten op een gegeven moment zijn overgeschreven op papier, en dat deze papieren uit een vloed gered zijn (misschien de Elizabethsvloed in 300 na Christus) en sindsdien in het bezit zijn geweest van de familie Over de Linden.
Als we nu naar deze teksten kijken, dan zien we op sommige punten sterke overeenkomsten met de Oorspronkelijke Instructies. Ik geef er een klein deel van weer.
- Ieder mens is vrij en heeft gelijke rechten, zowel op het land als op zee.
- Als iemand huwt, dan geeft de gemeenschap het paar een huis en een erf.
- Elk dorp mag een markt hebben, maar wie woekerwinsten maakt, wordt zwaar gestraft.
- Al het marktgeld moet jaarlijks verdeeld worden, zodanig dat degenen die niet kunnen werken, meer krijgen (vijftig delen). De vroedvrouw krijgt vier delen, de volksmoeder een deel en het dorp als geheel tien delen.
- Iedere gewone jongen kan koning worden, als hij een bepaalde weg heeft doorlopen.
- De koning had vooral een militaire functie; hij mocht echter zelf geen wapenen dragen (want dan zou hij zijn wijsheid verliezen),maar wel zijn mannen adviseren en leiden.
- Een koning mocht niet langer dan drie jaar aanblijven, daarna moet hij zeven jaren rusten, voordat hij weer gekozen kan worden. Koningschap is niet erfelijk.
- Als de koning niet voldoet, maar ‘van het pad af is’, dan wordt hij vervangen.
Uit alles blijkt, dat iedereen gelijk en rechtvaardig behandeld wordt en dat er zorg is voor armen, ouderen en invaliden. Er is een koning als legeraanvoerder, want er zijn incidenteel oorlogen, die ontstaan zijn na de val van Atlantis ( Aldland), volgens de tekst. Ik krijg de indruk dat hier sprake is van een hybride samenleving, dat wil zeggen: een overgangsvorm tussen de oude moederculturen en een aankomend patriarchaat. Maar met behoud van de oude waarden.
We kunnen dit beschouwen als de basis-inheemse cultuur van de Lage Landen. De belangrijkste bewoners waren Friezen. En dit speelt al lang voor de Romeinse bezetting van de zuidelijke Nederlanden – rond het begin van de jaartelling – toen er ook Franken en Saksen in onze landen kwamen.[16]
Tot slot
Het blijkt dus uit alles dat het belangrijk is om een diepe verbinding te hebben van de natuur en wel van de directe natuur – het landschap – in de eigen omgeving. Daardoor komt er innerlijke balans en balans in de eigen mensengemeenschap. Door het respectvol omgaan met al het leven, draagt de aarde overvloedig vrucht.
De verstedelijking van de westerse mens heeft deze verbinding verbroken. De meesten van ons hebben geen relatie meer met de natuur, met de aarde, met de grond. Daardoor zijn wij collectief uit balans geraakt. We zouden weer terug moeten kunnen gaan naar het platteland, weg uit de steden.
Maar wat doet de Nederlandse overheid? Die wil het platteland beroven van de boeren, hun grond onteigenen, desnoods gedwongen, onder het mom van een zogenaamd stikstofprobleem.[17] Wat hiervan de achterliggende bedoeling is, word mij nog niet duidelijk. Maar het noopt ons wel tot dieper nadenken over de vraag: Hoe willen we leven? Wat voor toekomst willen wij voor onszelf en voor onze kinderen en kleinkinderen?
Ter afsluiting voeg ik de link toe van een videogesprek met SeMUel Sahureka, waarin hij naar mijn mening perfect verwoord de wijsheid van een inheemse cultuur, het Allifuruvolk van de Molukken. : https://www.mrjozzer.com/het-heft-in-eigen-hand/
Noten
[1] Het Evangelie van Isis, herziene druk, Uitg. Trophonios Publishing, oktober 2021.
[2] The Four Insights, wisdom, power and grace of the Earth Keepers, Alberto Villoldo, PhD, Uitg. Hay House Inc., 2006.
[3] http://www.indecirkelvanisis.nl/moeder-aarde-en-inheemse-volkeren/
[4] http://www.marjadevries.nl/index-ned.php
[5] Ontleend aan: Original Instructions, Indigenous Teachings for a sustainable future, edited by Melissa K. Nelson. Uitg. Bear & Company, USA, 2008
[6] Ontleend aan: The Original Instructions, Reflections of an Elder on the Teachings of the Elders, Adapting Ancient Wisdom to the Twenty-First Century”, door Manitonquat (Medicine Story, Uitg. AuthorHouse, USA, 2009. Het citaat is een vertaling van: “Each functions and fulfills itself following its natural law, known to many Native people as the Original Instructions. These are the instructions that makes the grass grass and be green or yellow or brown, that make the apple tree blossom and make apples and not acorns or pine nuts, that make the geese fly south in winter, while crow and blue jay watch them but stay behind.”
[7] Pag. xviii, Engelse tekst: “..you are not an outside observeren. You are one with all Creation, a relative to all that is. Therefore you have a place and a function, and you also are complete and perfect. Sacred.”
[8] Pag. xx: The truth of Creation is within us, within us all. En: “…These Original Instructions (go) of how to be a true human being.”
[9] Ontleend aan Original Instructions, Indigenous Teachings for a Sustainable Future, pag. 12 e.v.
[10] Over de patriarchale wijze van met de natuur omgaan, zie ook “Het Evangelie van Isis”, pag. 85:”De natuur was hun vijand, die overwonnen moest worden” en pag. 84:”Doel: beheersing, controle en consumptie”.
[11] De Molukkers noemen zichzelf het Allifuru volk. Allif= eerste en Uru = mens.. Molukkers beschouwen zichzelf, maar ook alle andere volkeren op aarde, als afstammelingen van de eerste mens.
[12] https://www.youtube.com/watch?v=zt0pHmZuDz0
[13] Ik ben in het bezit van een antiquarisch exemplaar: Thet Oera Linda Bok, naar een Handschrift uit de Dertiende Eeuw. Bewerkt en vertaald en uitgegeven door Dr .J .C. Ottema, 2e uitgave te Leeuwarden bij H. Kuipers, 1876.
[14] Zie de website: http://www.oeralindaboek.nl/
[15] Den Helder is de zeestraat tussen de kop van Noord-Holland en het eiland Texel.
[16] De zogenoemde Batavieren zijn geen afzonderlijk volk geweest. De naam ‘Batavi’ is een uitvinding van de Romeinen, die ze gaven aan de bewoners van het land aan weerszijden van de Waal (Patabus genaamd). Uit de Inleiding, pag. xxxv, door Dr. J.C .Ottema.
[17] https://www.linkedin.com/posts/leonie-bramel-824111a9_schokkend-om-te-lezen-dat-er-helemaal-geen-activity-6878620405158965248-T9is/ Dit artikel stond in De Telegraaf van 17 december 2021.
En: https://www.ninefornews.nl/voormalig-vvd-kamerlid-over-stikstofcrisis-grootste-kul-en-onzin-die-we-de-afgelopen-jaren-hebben-gehoord/
Bron: dit artikel verscheen op 20 juni 2022 op de website van Lauri Fransen.
Gerelateerd
Voor wie de roep van de Godin hoort
Het sacrament van de nieuwe wereld
De manifestatie van de Nieuwe Aarde
Wil je een seintje per e-mail ontvangen bij iedere nieuwe posting op TransitieWeb?
Klik dan hier.
Wil je jouw reactie plaatsen bij dit artikel?
Ga dan met je cursor helemaal naar de bodem van deze pagina. Daar vind je een invulscherm. Je kunt daar je reactie intypen of inplakken. Het kan soms geruime tijd duren voordat je reactie zichtbaar is.
Als je reageert kun je ook instellen dat je een seintje krijgt bij nieuwe reacties en/of bij nieuwe berichten.
Nieuwsbrief TransitieWebSchrijf je hier in voor de Nieuwsbrief van TransitieWeb (drie of vier edities per jaar). De nieuwsbrief is een ‘hotline’ met de lezers en is van grote waarde nu er steeds meer censuur komt op het internet. Nieuwe sociale media netwerkenTransitieWeb ondersteunt de opbouw van decentrale sociale netwerken. We nemen daar zelf actief in deel met micro postings op de server @mastodon.social. Ons adres hier is @transitieweb@mastodon.social. Om deze postings te kunnen zien heb je een account nodig. Meer uitleg over decentrale sociale media vind je hier. |