Waarheid, vrijheid en diversiteit: kernwaarden voor het leven in een oase van medemenselijkheid

Sinds het begin van de coronacrisis houdt Rolf van Velthoven elke maand een stille protestwake voor het gebouw van de Tweede Kamer in Den Haag. Op donderdagmiddag 2 maart deed hij dit voor de 33ste keer. Rolf protesteert niet alleen, hij formuleert ook alternatieven. Dit is zijn derde bijdrage aan de meningsvorming.

In augustus 2020 schreef ik onder de titel Kernwaarden hebben onderhoud nodig een bijdrage over het belang voor ieder individu en voor de samenleving als geheel van het in het bewustzijn houden van kern- of sleutelwaarden.

Deze kernwaarden behoren de bedding en de toetsingscriteria te zijn bij het maken van afwegingen in de uiteenlopende belangen die nu éénmaal altijd binnen mensengroepen aanwezig zijn.

In april dit jaar schreef ik opnieuw een artikel onder de titel Vrij onderwijs als remedie tegen ik-loosheid. Daarin betoogde ik dat ons huidig onderwijsbestel ‘gekoloniseerd’ is geraakt door de belangen in economie en politiek.

Het belang van vrije ruimte

De afgelopen jaren van de coronagekte hebben ons laten zien hoe waar het spreekwoord is: wiens brood men eet, diens woord men spreekt. Want wetenschappers die volledig ter goeder trouw waren, maar zich in hun op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde meningen niet conformeerden aan het geldende regeringsnarratief, werden ontslagen. De hoogste tijd derhalve om onderwijs en daarmee het gehele geestesleven vrij te maken van de ‘kolonisatoren’ economie en politiek, en een eigen, vrije ruimte te willen gunnen en te willen garanderen.

Wanneer waarden niet als gezindheid, dat wil zeggen als existentieel worden beleefd, maar instrumenteel worden gehanteerd, dan kan gebeuren wat zich heeft getoond gedurende de coronagekte: de vier coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU met in hun naamgeving woorden als ‘vrijheid’, ‘democratie’ en ‘christelijk’ laten zich van een zijde zien die tegengesteld is aan wat deze woorden in hun partijnamen aan morele verwachtingen wekken. Deze partijen hebben deze woorden gebruikt om gekozen te worden en éénmaal op het pluche en aan de macht, kunnen deze waarden op de vuilnishoop.

In deze derde bijdrage in de reeks doe ik een eerste voorzet voor de waarden die mij van groot belang lijken als kern- of sleutelwaarden van de nieuwe, door ons tot ontwikkeling te brengen samenleving. Waarden, die tevens als toetsingskaders dienen bij het zoeken naar oplossingen in belangenconflicten.

De kwaliteit van de oplossing van een belangenconflict wordt derhalve bepaald door de mate waarin de oplossing de heilzame werkzaamheid van de kernwaarden voor de bij het conflict betrokken partijen en voor de samenleving als geheel toont.

Ik stel voor om de waarden waarheid, vrijheid en diversiteit te kiezen als dragers van en als koersbewakers bij de verdere ontwikkeling van de nieuwe samenleving. Mijn reden voor de keuze van juist deze drie waarden is dat elk daarvan, beleefd als gezindheid, randvoorwaardelijk is voor het tot ontwikkeling brengen van een menselijke samenleving, een samenleving als oase van menselijkheid.

In het vervolg wil ik mijn keuze voor juist dit drietal waarden toelichten en onderbouwen voor elk van de waarden afzonderlijk én voor hun onderlinge samenhang.

Waarheid is kosteloos en moeiteloos

Deze waarde staat in de rij niet voor niets als eerste genoemd. Het randvoorwaardelijke gewicht van ‘waarheid’ zit hem mijns inziens in het feit dat elke relatie – of het nu gaat om een liefdesrelatie tussen twee personen of om een samenwerkingsverband tussen groepen personen of om de samenleving als geheel – gedijt bij het oefenen van ‘leven in waarheid’ en geschaad wordt door bedrog, leugens en dwang.

De afgelopen periode van bijna drie jaar waarin de coronagekte hoogtij vierde, heeft ons de waarheid hiervan laten zien: persoonlijke, fysieke en mentale schade bij burgers, veroorzaakt door het telkenmale en op grote schaal debiteren van angst-veroorzakende leugens.

Het resultaat is een samenleving in grote onzekerheid, het midden- en kleinbedrijf, de ruggengraat van de Nederlandse economie, nagenoeg om zeep gebracht en onbetaalbare eerste levensbehoeften en – wat mij nog het meest zorgen baart: een bij regering en bij een groot deel van de volksvertegenwoordigers totale afwezigheid van de gepassioneerde behoefte aan waarheidsvinding.

Bijvoorbeeld: transparantie in de opzet en in de manier van onderzoek naar de mogelijke schadelijke gevolgen van de zogenaamde vaccins wordt niet gegeven. In plaats daarvan moeten burgers – zelfs waar het gaat om zoiets belangrijks als hun gezondheid – het doen met het politieke decreet: ‘er is geen vaccinatieschade’, verpakt als wetenschappelijk bevinding.

Zoveel is duidelijk geworden in de afgelopen periode: leugens, dwang en bedrog hollen een samenleving uit, zijn destructief, vernietigen de solidariteit waarzonder een samenleving niet kan functioneren!

Er zijn twee kenmerken van de waarheid die ik onder de aandacht wil brengen. Allereerst: waarheid is kosteloos! Wanneer jij je voor de geest probeert te halen hoeveel miljoenen euro’s er niet zijn uitgegeven om de leugens over Covid en om de vaccinaties als waarheid te presenteren en ons door de strot te duwen, dan komt je pas helder de waarheid voor ogen van de bewering dat de waarheid kosteloos is.

Leugens doen voorkomen als waarheid kost bakken met geld. Uw en mijn belastinggeld ! En behalve kosteloos is de waarheid ook moeiteloos: zij is en behoeft niet afgedwongen te worden, want uit haar loutere waar-zijn, is zij het waard om nagevolgd te worden.

Een voorbeeld: in uitgave 5 van 4-02-2023 van De Andere Krant meldt onderzoeker Cees van den Bos op basis van documenten die zijn vrijgekomen door Wob-verzoeken, dat geen enkele van de coronamaatregelen wetenschappelijk was onderbouwd. En de leugens waarmee deze maatregelen aan de man gebracht zijn krijgen met de herziene Wet publieke gezondheid (Wpg), waarmee een meerderheid van de Tweede Kamer al akkoord is gegaan, een wettelijke basis. Tenminste, wanneer ook de Eerste Kamer dit leugenachtig gedrag ondersteunt. Wanneer de handelwijze van de bewindslieden het daglicht konden verdragen, dan had open en transparant met ons, burgers, gecommuniceerd kunnen worden.

Vrijheid maakt ontwikkeling mogelijk

Bij De Arbeiderspers verscheen van Renate Rubinstein (1929-1990) de stukken die zij schreef tussen 1956 en 1990 in Vrij Nederland onder de titel Bange mensen stellen geen vragen.
En Rudolf Steiner (1861-1925) schrijft in zijn De filosofie van de vrijheid: (..)”uit observatie blijkt dat het kenteken van de volmaakte vorm van menselijk handelen de vrijheid is” of, nog duidelijker: “Ieder van ons is geroepen een vrije geest te worden, zoals iedere rozenkiem geroepen is om roos te worden.” (*)

Rubinstein benadert de noodzaak van vrijheid vanuit de negatieve kant – wat het met een mens doet, wanneer vrijheid ontbreekt, wanneer angst en dwang regeert. Steiner benadert de noodzaak van vrijheid vanuit de positieve kant, als een wezenlijke randvoorwaarde voor de optimale ontwikkeling van ieder individu tot een autonoom, kritisch denkend, creatief burger in de samenleving.

In zijn De legende van Christus en de Grootinquisiteur verhaalt Dostojewski van de terugkomst van Christus op aarde in de stad Sevilla ten tijde van het hoogtepunt van de Inquisitie, de door de Rooms Katholiek kerk gehanteerde systematische marteling en verbranding van als ‘ketters’ gekwalificeerde personen. Christus wordt door de Grootinquisiteur onmiddellijk gevangen genomen.

In de monoloog van de Grootinquisiteur met Christus die in de gevangenis plaatsvindt, verwijt deze Christus met name dat hij de mensen de vrijheid wilde geven, maar dat – helaas – de mensen de vrijheid niet aankonden en deze maar al te graag inleverden in ruil voor het gewelddadige regime van de Inquisitie.

Het patroon in de werkwijze die zich ten tijde van de Inquisitie ontvouwde, is ook nu weer volop zichtbaar: het aanwakkeren van angst – voor een virus, voor stikstof, voor natuurrampen als gevolg van een onbewezen klimaatverandering, enzovoort. – én het aanbieden van een ‘oplossing’, maar dan wel één met inlevering van alle vrijheid, precies die randvoorwaardelijke waarde voor een evenwichtige ontwikkeling van individu en samenleving waarvoor Christus garant stond en staat via elk individu die Zijn navolging serieus neemt !

Vrijheid is de waarde die nu met voeten getreden wordt door regering en een groot deel van de volksvertegenwoordigers met steun van zich ‘christelijk’ noemende politieke partijen. Vrijheid als een in het menselijk wezen gelegen richtkracht of ontwikkelingstendens wordt volledig ontkend. In plaats hiervan is er de kluistering door angst.

Diversiteit houdt de macht in toom

Overal waar de macht zich steviger wil vestigen of uitbreiden, zien wetmatig maatregelen het licht die uniformering tot doel hebben op elk gebied van het menselijk bestaan. Let maar eens op: daar waar maatregelen, hoe democratisch ook verpakt, uniformering tot doel hebben, daar wordt onder de oppervlakte van de democratie aan machtsvermeerdering gewerkt.

In het onderwijs bijvoorbeeld vormen de Cito-toetsen de meetlat waarlangs jaarlijks de gehele school-populatie wordt beoordeeld, terwijl elke ouder kan bevestigen hoe verschillend kinderen zelfs binnen één en hetzelfde gezin kunnen zijn voor wat betreft leerstijl en interesse. In plaats van uit te gaan van en prioriteit te geven aan het concrete kind en diens eigenheid, gaan we door met het gebruiken van Cito-toetsen stilzwijgend uit van het niet-bestaande ‘gemiddelde kind’.

Onlangs gaf Martin Bosma (PVV) een goed overzicht van de zaken waar D66, de zich in de Nederlandse politiek het meest als WOKE-profilerende partij tegen is. Als de PVV de verkiezingen wint, zo vermoed ik, dan zal de uitslag van de verkiezingen niet erkend worden. De grondwet zal dan buiten werking gesteld worden door het uitroepen van een klimaatnoodtoestand,

D66 wil wetgeving op grond waarvan politieke partijen kunnen worden verboden, omroep Ongehoord Nederland moet van D66 verdwijnen, D66 loopt voorop in het ‘framen’ van andersdenkenden als rechts-extremistisch en wil Twitter boycotten en Koninklijke Horeca Nederland het predicaat ‘Koninklijk’ ontnemen, omdat deze ‘club’ ooit heeft opgeroepen tot burgerlijke ongehoorzaamheid. Meer nog: door middel van een kiesdrempel wil D66 kleine partijen weren.

Je ziet de wetmatigheid: daar waar de macht zichzelf wil vergroten, dient diversiteit in meningen en zienswijzen te verdwijnen. Of zoals Aad Nuis in een column bij Café Weltschmerz terecht constateerde: D66 vermijdt het open debat over elk onderwerp. Trouwens, ook de PvdA en GroenLinks doen dapper mee aan deze WOKE-cultuur !

De meest vergaande mate van uniformering kan je beluisteren in de uitspraak van Klaus Schwab (WEF): “Je zult niets bezitten en je zult gelukkig zijn.” Zelfs de grote diversiteit aan geluksbeleving onder mensen wordt door de WEF-baas teruggebracht tot wat hij onder ‘geluk’ wenst te verstaan! Niet zo verwonderlijk dus, dat op inspiratie van en gesouffleerd door het WEF door onze regering en een groot deel van het parlement de dimensies van de matrix – gezondheid, inkomen, mobiliteit, onderwijs om er maar een paar te noemen – tot in de perfectie worden voorbereid om ‘intensieve menshouderij’ mogelijk te maken.

Vrij onderwijs is van beslissend belang

Het zijn – naar mijn mening – deze drie randvoorwaardelijke waarden die wij weer in ere moeten herstellen én onderhouden, want elk van deze waarden op zich en in hun onderlinge samenhang vormen de solide basis voor het opnieuw vormgeven van de samenleving, een samenleving die recht doet aan het algemeen menselijke.

In die samenleving zal de economie noch de politiek het geestesleven domineren, maar zal elk van deze drie gebieden van het maatschappelijke leven naar z’n eigen grondslag worden ingericht én functioneren: voor de politiek en het rechtsleven is dat de gelijkheid tussen mensen, voor het geestesleven – waartoe alle vormen van cultuur behoort – is dat de vrijheid en voor de economie vormt broederschap de grondslag en voorkomt zo het uitleven van de hebzucht, de scheve verdeling van rijkdom en de uitputting van de aarde, alle drie uitwassen van de vrijheid in plaats van de broederschap die nu de grondslag vormt voor de economie.

Het zeer grote belang van vrij onderwijs – dat wil zeggen onderwijs vrij van staats en/of economische belangen – kan niet voldoende worden benadrukt, want alleen vrij onderwijs zal de samenleving vitaal houden. Dit in tegenstelling tot de fuikwerking van de huidige onderwijsmaatregelen die aanpassing beogen aan wat staat en economie aan vaardigheden van werknemers denken nodig te hebben.

Bovendien zal het binnen deze nieuwe maatschappijstructuur niet meer mogelijk zijn docenten aan de universiteit te ontslaan vanwege hun kritiek op overheidsnarratieven of het kritische boek dat zij schrijven in de ban te doen, want de financiering van het onderwijs zal dan anders zijn geregeld, waardoor de betekenis van het gezegde ‘wiens brood men eet, diens woord men spreekt’ voor het gebied van het geestesleven niet meer werkt. Op verschillende plaatsen worden nu al dergelijke experimenten ondernomen. Laten wij op deze weg met kracht en enthousiasme voortgaan!

(*) De uitgave waaruit is geciteerd is die van Werken en voordrachten, Vrij Geestesleven, 1998, blz. 165, resp. 147.

Gerelateerd

Kernwaarden hebben onderhoud nodig

Vrij onderwijs als remedie tegen ik-loosheid

Dostojevski’s grootinquisiteur: rolmodel voor het WEF

Bij de start van mijn protestwandeling van Groningen naar Den Haag: enkele gedachten over De Voetwassing als morele grondslag voor (crisis)management

 

 

Wil je een seintje per e-mail ontvangen bij iedere nieuwe posting op TransitieWeb?
Klik dan hier.

Wil je jouw reactie plaatsen bij dit artikel?

Ga dan met je cursor helemaal naar de bodem van deze pagina. Daar vind je een invulscherm. Je kunt daar je reactie intypen of inplakken. Het kan soms geruime tijd duren voordat je reactie zichtbaar is. Dit komt, omdat er eerst moderatie plaatsvindt.

Als je reageert kun je aangeven dat je een seintje wilt bij nieuwe reacties en/of bij nieuwe berichten.

Wil je dit artikel delen met anderen?
Maak dan bij voorkeur gebruik van e-mail. Zo is de kans een stuk kleiner dat je bericht gecensureerd wordt.